جت‌گروتینگ نوعی دوغاب‌ریزی است که در آن ترکیب مواد در فضای حفرات، اتصالات، ترک‌ها، سوراخ سنگ و ساختار خاک‌ها نفوذ می‌کند. بنابراین، ویژگی‌های مکانیکی و فیزیکی این ساختارها را بهبود می‌دهد. از این رو نفوذپذیری و تغییرشکل پذیری آنها را کاهش خواهد داد و از طرف دیگر، مقاومت این ساختارها افزایش خواهد یافت.

روش‌های مهم دوغاب‌ریزی برای بهسازی خاک، روش های دوغاب‌ریزی تراکمی، روش های دوغاب‌ریزی نفوذی، دوغاب‌ریزی شکست هیدرولیکی و جت‌گروتینگ می‌باشند. جت گروتینگ یکی از روش‌های بهسازی خاک و ویژگی‌های فیزیکی آن می باشد. هرچند، در این روش ریختن دوغاب سیمان با فشار و سرعت بالا ممکن است باعث تخریب ساختار خاک شود.

به همین منظور ذرات حفاری شده خاک از گمانه خارج و با دوغاب سیمان جایگزین می‌شوند. ذراتی از خاک که در اطراف گمانه قرار می‌گیرند، با دوغاب سیمان به صورت درجا مخلوط می‌شوند و یک توده خاک بهسازی شده را ایجاد می‌کنند. این توده
“خاک-دوغاب” نامیده می‌شود. این توده خاک دوغاب ویژگی‌های مخصوصی مانند مقاومت بالا، تغییرشکل کم و نفوذپذیری بسیار کم را شامل می شود.

در این مقاله، اصول جت گروتینگ و پارامترهای موثر آنالیز می شوند. سپس نتایج آزمایش از ستون‌های خاک دوغاب مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نهایت، مقاله با مقادیر پارامترهای جت‌گروتینگ حاضر در فونداسیون سد شهریار مطابق نتایج آزمایش جت‌گروتینگ مورد بررسی قرار می‌گیرد.

براساس اندازه گیری‌ها، قطر، مقاومت فشاری تک محوری خاک دوغاب، مقدار آب دوغاب، فشار هوا و سرعت چرخش و بالا آمدن راد دستگاه جت‌گروتینگ در سایت اصلی به ترتیب بین 1.2 تا 1.5 متر، 2 تا 3 مگاپاسکال، 370 تا 390 بار، 10 تا 15 بار، 6 تا 8 بار، 7 تا 8 سانتی متر بر دقیقه و 7 تا 8 سانتی متر بر دقیقه بودند.

همچنین، می‌توان مشاهده کرد زمانیکه قطر ستون در محدوده نیمه بالایی رنج قرار می‌گیرد، مقادیر مقاومت فشاری نزدیک به حد پایینی محدوده قرار می‌گیرد. همچنین، این نتیجه حاصل شد که با افزایش قطر ستون‎های خاک دوغاب، مقاومت فشاری تک محوری ستون خاک دوغاب افزایش می یابد.

 شکل شماتیک مراحل بهسازی خاک به وسیله جت گروتینگ شامل حفاری، آزمایش جت، اعمال جت و ساخت ستون، و همپوشانی بین ستون های اجرا شده پس از گیرش اولیه

شکل 1: شکل شماتیک مراحل بهسازی خاک به وسیله جت‌گروتینگ شامل حفاری، آزمایش جت، اعمال جت، ساخت ستون و همپوشانی بین ستون‌های اجرا شده پس از گیرش اولیه

 نمودار اثر پارامترهای جت گروتینگ بر قطر ستون های جت گروتینگ

شکل 2 : نمودار اثر پارامترهای جت‌گروتینگ بر قطر ستون‌های جت گروتینگ