• مقدمه

همچون بسیاری از سایر پروژه­های ژئوتکنیکی، جریان آب سطحی و آب زیرزمینی می­تواند موجب بروز مشکلات حین ساخت، افزایش هزینه و زمان ساخت، خدشه بر تمامیت بلند مدت سازه، و تضعیف عملکرد دیوار پایدارسازی شده به روش میخکوبی (یا نیلینگ) گردد. برای به حداقل رساندن این مسائل، بایستی جریان آب سطحی و زیرزمینی هم طی ساخت و هم بعد از ساخت دیوار پایدارسازی شده به روش میخکوبی (یا نیلینگ) کنترل شود. همچنین زمانیکه یک سیستم زهکشی موثر و کارا برای کنترل تراز آب پشت دیوار پایدارسازی شده به روش میخکوبی (یا نیلینگ) شده اجرا ­شود، دیوارهای پایدارسازی شده به روش میخکوبی (یا نیلینگ) بطور قابل ملاحظه­ای بهتر عمل می­کنند. در ادامه سیستم­های کنترل زهکشی مورد استفاده در دیوارهای پایدارسازی شده به روش میخکوبی (یا نیلینگ)، به اختصار تشریح شده ­اند.

  • کنترل آب­های زیرزمینی و سطحی در اجرای پایدارسازی گود به روش میخکوبی یا نیلینگ

اقدامات تخلیه آب در حین ساخت شامل، کنترل رواناب سطحی و جریان زیرزمینی بالا آمده یا مرتبط با نواحی نشت موضعی می­باشد. حفر یک نهر جداساز آب­های سطحی در امتداد تاج حفاری، با پوشش بتنی که درحین شاتکریت مرحله اول خاکبرداری اعمال می­شود، یک راهکار توصیه شده برای کنترل جریان آب­های سطحی در اجرای دیوار پایدارسازی شده به روش میخکوبی (یا نیلینگ) می­باشد. مضافاً اگر مهندسین طراح بر این باور باشند که تاثیر آب­های زیر زمینی موضعی یا کوتاه مدت می­باشند، برای پایین بردن تراز آب زیرزمینی می­توان بطور موقت یکسری چاه یا well point پشت طول میخ (یا مسلح‌کننده نیلینگ) ­ها اجرا نمود. اما این روش ممکن است منجر به بالا رفتن هزینه­ های ساخت و تاخیر در زمان­بندی پروژه گردد.

 

  • کنترل بلند مدت آب­های زیرزمینی و آب­های سطحی در اجرای پایدارسازی گود به روش میخکوبی یا نیلینگ
  • زهکش­های نواری ژئوکامپوزیتی

این المان­ها نوارهایی از جنس ژئوسنتتیک با عرض تقریبی 200 تا 400 میلیمتر هستند. آنها در ردیف­های عمودی در امتداد کل عمق دیوار پایدارسازی شده در مقابل جبهه حفاری (شکل1) قرار می­گیرند. معمولاً فاصله افقی زهکش­ها برابر با فاصله افقی میخ (یا مسلح‌کننده نیلینگ) ­ها می­باشد. انتهای پایینی نوارها بدرون یک لوله زهکش که در امتداد کف دیوار پایدارسازی شده واقع شده شده و یا به میان یک weep hole در کف دیوار پایدارسازی شده وارد می­شود. برای جبهه­ های حفاری خیلی نا­منظم­، قرار دادن نوارهای زهکش پیش­ ساخته در مقابل جبهه حفاری دشوار و اغلب غیر عملی است. در برخی موارد ممکن است، نوارهای زهکش پیش­ ساخته بین روکش شاتکریت و روکش دائمی بتن درجا ساندویچ شود، و همراه با زهکش که بر روی weep holeهای با قطر 50 تا 75 میلیمتر که از بین روکش عبور کرده ­اند، قرار گیرد. برای اطمینان از اینکه سیستم زهکشی در طی اجرای شاتکریت تحت ضربه قرار نگیرد، لازم است مهندس طراح رهنمودهای واضحی از پروسه ساخت و نظارت این نوع دیوارها ارائه کند. اگر عملکرد مناسب تضمین نگردد، تاثیر تراز آب زیرزمینی الزاماً بایستی در آنالیزها در نظر گرفته شود.

  • زهکش­های سطحی (weep holes )

معمولاً لوله­ های پی­وی­سی با طولی معادل300 تا 400 میلیمتر و قطری برابر 50 تا 100 میلیمتر می­باشند که از میان روکش خارج شده و در محل نشت موضعی قرار می­گیرند. weep holeها همچنین در بخش انتهایی نوارهای زهکشی قائم استفاده می­شوند و آب­های جمع شده را از میان دیوار پایدارسازی شده خارج می­کنند.

شکل 1. زهکشی دیوارهای پایدارسازی شده به روش میخکوبی (یا نیلینگ)

 

  • لوله ­های زهکش

لوله ­های زهکشی افقی یا کم شیب ممکن است جایی نصب شوند که کنترل فشار آب زیرزمینی اعمالی بر توده خاک حائل شده، ضروری می­باشد. لوله­های زهکشی معمولاً شامل تیوب­های پیش ساخته یا مشبک از جنس پی­وی­سی با قطر 50 میلیمتر می­باشند که، با زاویه 5 تا 10 درجه نسبت به افق نصب می­گردند.

لوله­ های زهکش معمولاً درازتر از طول میخ (یا مسلح‌کننده نیلینگ) ­ها می­باشند و برای ممانعت از ورود آب­های زیرزمینی در تماس با میخ (یا مسلح‌کننده نیلینگ) ­ها یا بلوک خاک میخکوبی (یا نیلینگ) شده کفایت می­کنند، همانطور که در شکل1 نشان داده شده است. طول زهکش­ها به کاربرد آنها بستگی دارد. برای تامین زهکش سطحی یا زهکشی آب­های نفوذی (perched) که بطور سرگردان در نزدیکی روکش حضور دارند، می­توان لوله­ های زهکشی به طول 3/0 تا 5/0 متر و در برخی موارد، 1 متر را نصب نمود. تراکم تقریبی زهکش­ها، یک زهکش برای هر 10 متر مربع روکش می­باشد. برای پیشگیری از پتانسیل نفوذ و دخول دوغاب بدرون لوله­ های مشبک معمولاً لوله­ های زهکش بعد از اجرای میخ (یا مسلح‌کننده نیلینگ) ­ها مستقر می­شوند. لوله ­ها معمولاً بین روکش و دیوار پایدارسازی شده واقع می­شوند.

لوله پی­وی­سی بایستی طبق شکل 2 مشبک باشد. اگر چه برای اجتناب از ورود دوغاب یا شاتکریت بداخل لوله­ها معمولاً لوله­ های زهکش بعد از استقرار میخ (یا مسلح‌کننده نیلینگ) ها و اجرای شاتکریت نصب می­شوند، می­توان آنها را قبل از اجرای شاتکریت نیز نصب نمود. در این مورد، برای جلوگیری از ورود شاتکریت به داخل سوراخ­های لوله زهکش و مسدود نمودن سوراخ­های لوله مشبک بایستی از درپوش سیمانی (dry-pack) و کلاهک­های پی­وی­سی موقت استفاده نمود.

 

 

 

 

  • کنترل دائم آب­های سطحی

اقدامات کنترل دائمی آب­های سطحی شامل نصب یک نهر جداساز و منحرف کننده پشت دیوار پایدارسازی شده به روش میخکوبی (یا نیلینگ) جهت پیشگیری از نفوذ رواناب سطحی به پشت دیوار پایدارسازی شده به روش میخکوبی (یا نیلینگ) یا جریان یافتن بر روی لبه دیوار پایدارسازی شده به روش میخکوبی (یا نیلینگ) می­باشد. همچنین ممکن است برای کاهش یا به تاخیر انداختن و پس زدن نفوذ آب بداخل خاک، از پوشش گیاهی استفاده شود.

 

 

شکل 2. جزئیات لوله زهکش برای کنترل آب­های زیرزمینی در دیوار پایدارسازی شده به روشهای میخکوبی (یا نیلینگ)