مهندسی ژئوتکنیک در پایدارسازی گود ها

به‌طور کلی در مهندسی ژئوتکنیک در پایدارسازی گود ها (پایدارسازی گود توسط سازه نگهبان ها، نیلینگ، انکراژ، تاپ دان و …)، طراحی به روش اجرا وابسته است. به عنوان مثال طراحی شمع مورد استفاده در پایدارسازی گودها (پایدارسازی گود توسط سازه نگهبان ها، نیلینگ، انکراژ، تاپ دان و …) وابسته به روش اجرای آن است.

در ژئوتکنیک، برخلاف رشته‌های دیگر مانند سازه، فرآیند ساخت و نصب در کارخانه انجام نمی‌شود، بنابراین کنترل‌ها به مراتب با دقت کمتری انجام می‌گردد. زمین نیز به دلیل طبیعتش باعث افزایش عدم‌ قطعیت و ریسک در طراحی و اجرای پایدارسازی گودها (پایدارسازی گود توسط سازه نگهبان ها، نیلینگ ، انکراژ، تاپ دان و …) می‌گردد.

همچنین به دلیل این‌که طراحی ژئوتکنیکی، بخشی از طراحی سازه‌ی اصلی است، بین طراحی ژئوتکنیکی و سازه‌ای و همچنین ملاحظات اجرایی آن‌ها نوعی برهم‌کنش وجود دارد.

روش طراحی و اجرا در مهندسی ژئوتکنیک در پایدارسازی گود

در طراحی و اجرای سنتی پایدارسازی گودها (پایدارسازی گود توسط سازه نگهبان ها، نیلینگ، انکراژ، تاپ دان و …)، فرآیند معمولا به صورت یک طرفه می‌باشد، اگرچه در صنعت و در برخی از رشته‌های مهندسی روش فوق در بسیاری از موارد پاسخ‌گوی نیازها است؛ اما در مهندسی ژئوتکنیک، به دلیل عدم‌قطعیت‌های فراوان و پراکندگی زیاد داده‌ها، پیش‌بینی‌های اولیه، بسیار تقریبی می‌باشد، لذا در مرحله اول، دو راه‌کار به ذهن خطور می‌کند:

1. استفاده از ضرایب اطمینان بالا در پایدارسازی گودها (پایدارسازی گود توسط سازه نگهبان ها، نیلینگ، انکراژ، میکروپایل ، تاپ دان و …) به دلیل عدم‌قطعیت‌ها، که این امر منجر به طراحی‌های محافظه‌کارانه و غیراقتصادی شدن طرح، خصوصا در پروژه‌های بزرگ می‌گردد.
2. استفاده از میانگین و متوسط نتایج داده‌ها و مطالعات در پایدارسازی گودها (پایدارسازی گود توسط سازه نگهبان ها، نیلینگ، انکراژ، تاپ دان و …)، که این روش نیز دارای ایمنی پایین است. زیرا ممکن است متوسط داده‌ها در بسیاری از موارد، بیان‌گر شرایط واقعی نباشد.
3. راه‌کار سوم نیز در پایدارسازی گودها (پایدارسازی گود توسط سازه نگهبان ها، نیلینگ، انکراژ، تاپ دان و …) و در پروژه‌های عملی، توسط Terzaghi به‌کارگرفته‌شد، که به نام روش تجربی معروف گردید.

چهارچوب این روش بعدها توسط Peck (1969) توسعه داده‌شد و تحت عنوان روش مشاهده‌ای در پایدارسازی گودها (پایدارسازی گود توسط سازه نگهبان ها، نیلینگ، انکراژ، تاپ دان و …) معرفی گردید. در این روش، طرح اولیه و شیوه اجرا در طی پیشرفت پروژه به صورت پیوسته و براساس مشاهده شرایط واقعی اصلاح می‌گردد.

به دلیل عدم‌قطعیت‌ها در مهندسی ژئوتکنیک در پایدارسازی گودها (پایدارسازی گود توسط سازه نگهبان ها، نیلینگ، انکراژ، تاپ دان و …)، روش مشاهده‌ای در بسیاری از موارد، تنها راه حل عملی مسایل ژئوتکنیکی می‌باشد. براین‌اساس به نظر می‌رسد در پایدارسازی گودها (پایدارسازی گود توسط سازه نگهبان ها، نیلینگ، انکراژ، تاپ دان و …)، اطلاعات و داده‌های طراحی و اجرا مدام در حال تغییر می‌باشند، لذا فرآیند طراحی یک‌طرفه نخواهدبود.

همچنین بخوانید: اصلاحات انجمن مهندسی عمران (ICE) در پایدارسازی گود