سیستم‌های سازه نگهبان
در ابتدا بهتر است با مفهوم سازه نگهبان آشنا شوید و سپس انواع سیستم‌ها و روش‌های آن را به خاطر بسپارید. جهت مهار کردن نیروهای وارد بر دیواره ساختمان‌ها، جلوگیری از تخریب و نشست آنها و افزایش مقاومت ساختمان از سازه‌های نگهبان بهره می‌برند.
انواع سازه نگهبان
دیوار دیافراگمی، مهار متقابل، خرپایی، انکراژ، سپرکوبی، شمع درجا، نیلینگ از انواع سازه‌های نگهبان به شمار می‌روند. توجه داشته باشید که هر چند سازه‌های نگهبان انواع و اشکال گوناگونی دارند اما وظیفه و عملکرد همه آنها یکسان است. در ادامه مقاله شما را با انواع سازه‌های نگهبان به صورت اختصاصی آشنا می‌سازیم.
سازه نگهبان خرپایی
از رایج‌ترین روش‌های سازه‌های نگهبان می‌توان به نوع خرپایی اشاره کرد که در عمق کم قابل اجراست. ابتدا باید حفره‌هایی با فاصله‌های مشخص از هم ایجاد کرد. به صورت معمول این حفره‌ها از تراز اصلی پی یک متر پایین تر می‌آیند. عمق گودبرداری، نوع خاک و میزان سرباره سه عامل تأیین کننده و تأثیر گذار روی عمق حفره‌ها می‌باشند. بعد از مرحله آرماتور بندی نوبت به پروفیل‌های IPE می‌رسد که باید قسمت درونی آنها با بتن پر شود.
زمانی که سازه نگهبان با سازه‌های مجاور تماس پیدا می‌کند، می‌توان فضای خالی به وجود آمده را با مصالح پر کرد. خاک مجاور سازه عمودی را باید برداشت تا اجرای عضو مایل به صورت ترانشه به درستی اجرا شود. در نهایت عضو مایل را به پی منفرد راه‌اندازی و قسمت دیگر آن را به عضو عمودی جوش می‌دهند.
دیوار دیافراگمی
حفاری چاهک‌‌ها، آرماتوربندی از پیش ساخته و بتن ریزی سه مرحله ای هستند که ساخت دیوار دیافراگمی با آنها تکمیل می‌گردد. ایمنی بالایی دارد و سرعت اجرا در این روش بالا است. از مهم‌ترین مزایا سیستم سازه نگهبان دیافراگمی می‌توان به گودبرداری‌های عمیق اشاره کرد. یکی از دلایلی که از این روش به صورت متداول استفاده نمی‌گردد، ساخت و ساز می‌باشد که هزینه‌های بالایی برجای می‌گذارد و به افراد ماهری نیازمند است.
سیستم‌های دوخت به پشت
نام دیگر سیستم‌های دوخت به پشت سازه نگهبان انکراژ است که به روش نیلینگ یا میخکوبی از لغزش دیواره‌ای که گودبرداری شده جلوگیری می‌کند.
روش دوخت به پشت یا Tie Back شباهت‌های فراوانی با شیوه مهارسازی دارد. نسبت آب به سیمان در این فرایند برابر است با 1/5 که به نسبت رقیق بوده به همین دلیل به مرور زمان، منفذهای خاک را پر می‌کند. با گذشت زمان نسبت آب به سیمان کم می‌شود و به نسبت 0/5 می‌رسد.
در مرحله بعد به کمک جک‌های ویژه‌ای، کابل‌های مزبور تحت کشش قرار می‌گیرد. قسمت پایانی کابل روی سطح جداره گود مهار می‌شود. سپس یتن به چاهک های مزبور تزریق می‌گردد. وقتی که بتن به اندازه کافی سخت شود کابل‌ها از جک جدا می‌شوند. در نهایت نیروی پیش تنیدگی کابل خاک را فشار می‌سازد. با انجام این مراحل نیروی رانش به بدنه دیواره منتقل می‌شود و خاک بدنه به عنوان یک سازه نگهبان فرایند را ادامه می‌دهد.
سیستم‌های سپر کوبی
در این روش سپری‌های فولادی و چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به صورت معمول در خاک‌های مقاوم، سپری‌های چوبی به کار می‌روند.
از مهم‌ترین مزایا این روش استفاده مجدد از سپری‌هاست که نیاز به المان‌های دیگر را محدود کرده است. فضای گود کمتری اشغال می‌کند، در چندین پروژه قابل استفاده است. سرعت اجرایی بالا به دلیل استفاده از سپری‌های سبک، اجرا در مکان‌هایی که آب هست.
معایب: آلودگی صوتی زیاد، عملیات‌های دشوار در مناطقی که زمین‌های سخت دارند، این روش نیروهای متخصص و دستگاه‌های پیشترفته‌ای می‌طلبد.
سیستم‌های نگهبانی شمع درجا
اجرای شمع برای نواحی که خاک نرمی دارند، بهترین گزینه به شمار می‌رود. فولاد، بتن و چوب سه ماده‌ای هستند که می‌توان شمع‌ها را از آنها تهیه کرد. در میان انواع این مواد، شمع‌های بتنی از رایج‌تر هستند و کاربردهای بیشماری در صنایع دارند.
مزایا: هزینه کم، سرعت بالا، انتخاب درست برای گودهایی با عمق پنج متر، کاربرد به عنوان سازه نگهبان دائم و موقت
معایب: عدم استفاده در پروژه‌های شهری، در صورتی که اعماق زیاد باشد، به شمع‌های بیشتری نیاز است.
سازه نگهبان مهار متقابل
در این سیستم چاه‌های کم عمقی به اندازه ۲۵/. تا ۳۵/. در مجاورت محل گود برداری حفر می‌شود. تیرهایی به شکل H و I را درون حفره قرار می‌دهند. بعد از انجام فرایند‌های لازم، عملیات گود برداری آغاز می‌گردد. مشکل ریزش خاک منطقه را با استفاده از الوارهای چوبی بین پروفیل‌های قائم می‌توان برطرف ساخت. سازه نگهبان ترکیبی از روش خرپایی و سپرکوبی است که با آن آشنا شدید.
مزایا: احتمال برخورد ماشین آلات به گودها پایین است زیرا فضای زیادی طی این عملیات اشغال می‌شود.
معایب: فرایند مهاربندی در آن به سختی انجام می‌شود زیرا عمق برخی چاه‌ها به بیش از ده متر می‌رسد. در نواحی که خاک ضعیف است بایستی از المان‌ها و روش‌های دیگری استفاده کرد.
جمع بندی:
همان‌طور که در این مقاله برسی کردید هر کدام از سیستم‌های سازه نگهبان مزایا و معایب مشخصی دارد. عملیات گودبرداری به شرایط و دقت بالایی نیازمند است. سازه‌های نگهبان در انواع مختلفی تولید می‌گردند اما عملکرد تمامی آنها یکسان است. انواع روش‌های سیستم‌های سازه نگهبان عبارتند از میخ کوبی، دیوار دیافراگمی، دوخت به پشت، خرپایی، اجرای شمع و مهر متقابل.
امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید و پاسخ پرسش‌های خود را در زمینه سیستم‌های سازه نگهبان به دست آورده باشید.
همچنین بخوانید: اندازه دهانه شمع ها در پایدارسازی گود
درج دیدگاه