روش اجرای تکنیک شمع های درجا
در تکنیک شمع های درجا پایدارسازی گود، در پیرامون زمینی که قرار است گودبرداری شود در فواصل معینی از هم، شمع‌هایی را اجرا میکنیم.
این شمع‌ها می‌توانند از انواع مختلف مصالح سازه‌ای نظیر فولاد، بتن و چوب باشند.
همچنین شمع‌های بتنی را میتوان به صورت پیش‌ساخته یا درجا اجرا کرد.
در تکنیک شمع های درجا شمع‌ها فشار جانبی خاک را به صورت تیرهای یک سر گیردار تحمل می‌کنند.
طول گیرداری لازم در انتهای شمع‌ها چیزی در حدود 0/3 ارتفاع گود است.
در این روش پایدارسازی گود و اجرای سازه نگهبان، پس از اجرای شمع‌ها، میتوان عملیات گودبرداری را اجرا کرد.
در صورت لزوم باید شمع‌ها را در امتداد دیواره‌ی گود مهاربندی کرد.
روش اجرای شمع های درجا که از روش‌های متداول در پایدارسازی گود و اجرای سازه نگهبان جهت حفاظت جداره‌ها می‌باشد در شرایط متنوع اعم از زمین‌های سخت و سست و نرم قابل اجراست. این روش پایدارسازی در برخی موارد علاوه بر ایفای نقش حفاظت جانبی، نقش آب‌بندی را نیز ایفا می‌کند و همواره در صورت نیاز بار قائم نیز تحمل می‌کند.
مهاربندی جداره‌ها و پایدارسازی گود توسط شمع‌های درجا در موارد زیر بعنوان گزینه برتر برای سیستم‌های حفاظت جانبی گود و سازه نگهبان مطرح می‌باشد.
– در مواردی که امکان اجرای سپرفولادی (کوبیدن و نصب) جهت پایدارسازی گود وجود ندارد و یا سختی و تراکم زمین بیش از حد توان سپرکوبی و با دشواری زیادی مواجه می‌باشد.
– شرایطی که بدلیل وجود آب‌های زیرزمینی و بالا بودن سطح آن نیاز به آب‌بند بودن جداره جهت پایدارسازی گود می‌باشد.
– مواردی که جهت پایدارسازی گود، امکان ایجاد مهارهای جانبی (کششی) در زیر ساختمان‌های مجاور ناشی از گودبرداری وجود ندارد و یا در تلاقی با تاسیسات زیربنایی شهری و تونل باشد.
– مواقعی که امکان استفاده از سیستم حفاظت گود به عنوان بخشی از سازه اصلی و باربری وجود داشته باشد.
متداول ترین روش های تکنیک شمع های درجا
روش‌های مختلفی برای اجرای تکنیک‌های شمع های درجا ریز وجود دارد و متداولترین آنها عبارتند از:
الف) اجرای دیوار محافظت پیوسته (آب بند):
در این روش پایدارسازی گود ابتدا شمع‌هایی با بتن پلاستیک یک در میان حفاری و اجرا می‌گردد و سپس با رعایت هم‌پوشانی شمع‌های اصلی و سازه‌ای با رعایت احداث جداره زنجیره ای و پیوسته اجرا می گردد.
ب) اجرای دیوار محافظت ناپیوسته:
در مواردی که توده خاک و سنگ دارای چسبندگی زیاد بوده و سطح آب‌های زیرزمینی پایین باشد میتوان از شمع‌های درجا ریز ناپیوسته و با فاصله استفاده نمود.
با در نظر گرفتن شرایط و پارامترهای ژئوتکنیک خاک معمولا حداکثر فاصله محور تا محور شمع‌های اصلی ۲ برابر قطر شمع می‌باشد.
همچنین در این روش پایدارسازی گود، پایداری در برابر نیروهای جانبی نیز مدنظر قرار می‌گیرد.
این روش در پایداری‌های کوتاه مدت کارایی دارد و در دراز مدت نیز تغییر مشخصات خاک و برخی پارامترهای آن مانند از دست دادن آب و یا حالت اشباع پیدا نمودن آن باعث ریزش خاک بین شمع‌ها شده و برای جلوگیری از آن میتوان از بتن پاشی (شاتکریت) و با بستن مش، پوشش لازم را جهت پایداری ایجاد کرد.
مزایای پایدارسازی گود به روش اجرای شمع های درجا
1. سرعت عملیات اجرایی بسیار بالا است.
2. سیستم به هیچ وجه دست و پاگیر نیست.
3. در احجام زیاد، هزینهی عملیات کاهش می‌یابد.
4. گاهی از اوقات میتوان از شمع‌ها به عنوان سازه نگهبان دائم( نظیر دیوار حائل) یا بخشی از آن نیز استفاده کرد.
5. در گودهای با عمق تا حدود 5 متر، معمولاً اقتصادی اند.
