نقشه‌برداری و مانیتورینگ (میکروژئودزی)
وجود مجموعه ذيصلاح نقشه‌برداري (با سابقه کار در پروژه هاي مشابه) الزامی است. استفاده روش‌هاي مناسب مانیتورینگ بر اساس ابعاد پروژه (ایستگاه آزاد، میکروژئودزي و ابزاردقیق) الزامی است. کالیبراسیون و دقت دوربین‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. کنترل حریم پروژه و تنظیم موقعیت شمع‌ها و سولجرها (بدون برخورد به ستون‌هاي سازه اصلی) از وظایف نقشه‌بردار می‌باشد. مانیتورینگ اصلی در مجموعه‌ای مجزا از پیمانکار (تحت نظر کارفرما) به
ویژه در گودهاي بزرگ پیشنهاد می‌شود. نقشه‌بردار می‌بایست نقاط بنچ مارك مختص به فرایند رفتارنگاري را خارج از محدوده دیواره‌هاي گود و در محلی ثابت که تحت تاثیر جابجایی‌هاي دیواره‌هاي گود قرار نداشته باشد، نصب کند. پایین‌ترین تراز سازه (محلی که سازه با خاك در تماس پیدا می‌کند) محل نصب تیپ‌هاي نقشه‌برداري (رفلکتور) می‌باشد تا بتوان میزان تغییر مکان نوك دیواره گود را کنترل نمود، بر روي بدنه سازه‌هاي اطراف نیز بایست تیپ‌ها نصب شوند تا میزان چرخش سازه‌هاي اطراف (تیلت) را بدست آورد. تیپ‌ها می‌بایست نامگذاري گردند و به گونه‌ایی محافظت گردند که با غبار پاشش بتن از نظر محو نگردند و کارایی خود را حفظ نمایند. در گودهاي با ارتفاع کم می‌توان از سیستم برداشت مختصات نقاط در هر دوره استفاده نمود. در گودهاي با ارتفاع متوسط می‌بایست از روش پیشرفته برداشت نقاط پیمایش باز یا بسته و سرشکن کردن خطاي پیمایش و اختصاص دادن مختصات سرشکن شده به بنچ مارك‌ها و سپس توضیح کردن دوربین توسط بنچ مارك‌هایی که خطاي آنها سرشکن شده و در نهایت برداشت نقاط مورد نظر در هر دوره استفاده نمود.
در حال حاضر متاسفانه جهت مانیتورینگ و پایش دیواره‌های گود کمتر از روش‌های دقیق نقشه‌برداری مانند میکروژئودزی استفاده می‌گردد و یا در روش‌های سنتی از دوربین‌هایی استفاده می‌شوند که کالیبره نیستند و یا خطای پیش فرض زیادی دارند. که اطلاعات آنها عملاً برای مصارف ژئوتکنیکی کابردی ندارد.
در گودهاي با ارتفاع زیاد از روش میکروژئودزی که کمترین میزان خطا در نقشه‌برداري را داراست می‌بایست استفاده گردد در این روش بنچ مارك‌ها به صورت پیلار در اطراف پروژه احداث می‌گردند. یکی دیگر از روش‌هاي کنترل رفتار گود در پروژه هاي بزرگ استفاده از ابزار دقیق‌هایی مانند کرنش‌سنج، انحراف‌سنج، شیب‌سنج، نیروسنج و … می‌باشد. فواصل زمانی پایش دیواره‌هاي گود متناسب با شرایط و حساسیت پروژه، میزان تغییرشکل‌ها، افزایش عمق گود و … متغیر می‌باشد.
ارائه گراف‌هاي مناسب تغییرشکل‌هاي افقی و قائم به کارفرما، طراح، ناظر مقیم و ناظر نظام مهندسی توسط نقشه بردار الزامی می‌باشد و صرفا ارائه مقادیر تغییرشکل‌ها مناسب نمی‌باشد و روند تغییرشکل‌ها نیز باید بررسی گردد. مقایسه تغییرشکل‌ها با مقادیر محاسباتی توسط طراح در گودهاي بزرگ الزامی می‌باشد. پلان جانمایی رفلکتورها (فواصل افقی و قائم براساس نوع و حساسیت سربار، تکرار در جداره ساختمان‌هاي چند طبقه براي کنترل چرخش سازه و …) می‌بایست توسط نقشه‌بردار با نظر طراح و ناظر پروژه انجام پذیرد.
برگرفته از “راهنمای عمومی مهندسین ناظر” شماره 2-2 معاونت فنی و مهندسی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران
