انواع گود از نظر پایداری گود:
-
گودبرداریهای مهار نشده:
الف) گودبرداری با دیواره قائم:
گودبرداری با دیواره قائم فقط در عمقهای کم و برای خاکهای چسبنده امکانپذیر است در زمینهای با رطوبت طبیعی گودبرداری تا عمق 1 متر برای ماسه، ۱.۲۵ متر برای ماسه رس دار، ۱.۵ متر برای خاک رس، و ۲ متر برای خاک خیلی متراکم، را بدون پایههای ایمنی، سپر و حایل انجام داد. برای تعیین عمق مجاز گودبرداری در انواع خاکها میتوان از روشهای تحلیلی رانکین، کولمب، تعادل در حد بالا. تعادل در حد پایین، ترزاقی و … استفاده کرد.
ب) گودبرداری با دیواره مایل:
معمولا در گودبرداریهای با عمق کم تا متوسط، میتوان جبهه گود را بصورت مهار نشده و شیبدار اجرا کرد. در یک گود مهارنشده، پارامترهای عمق، شیب دیواره و همچنین وضعیت آب زیرزمینی از عوامل کنترلکننده پایداری کلی سیستم خاک و تغییر شکلهای ایجاد شده در آن میباشند.
- از سنگهای پایدار: نوعی مواد معدنی جامد هستند که میتوانند با دیوارههای عمود بر سطح گودبرداری شوند و پایدار باقی میمانند. این نوع خاک معمولا با نام یک سنگ شناسایی میشود، مانند گرانیت و یا ماسه سنگ
۲. خاکهای نوع A: خاکهای چسبناکی هستند با استحکام فشاری بیشتر از ۱۴۴kPa . از انواع مختلف این خاک می توان به موارد زیر اشاره نمود: رس، رس رسوبی ، رس شنی. توجه شود که انواع خاکهای فوق چنانچه دارای ترک و تحت لرزش مداوم هستند و یا خاکهایی که مخلوط و بر هم زده شدهاند (بافت اصلی آنها تغییر کرده باشد) خاک نوع A محسوب نمیشوند.
۳. خاکهای نوع B خاکهای چسبناکی هستند با استحکام فشاری از ۴۸kPa تا ۱۴۴kPa. انواع مختلف این خاکها به قرار زیر میباشند:
خاکهای دانهدار بدون چسبندگی، گل و لای، خاکهایی که بهم ریخته و مخلوط شده باشند مگر آنکه در دسته نوع C قرار گیرند، سنگهای خشک و نامتعادل و خاکهایی که از لحاظ استحکام فشاری در شرایط نوع A صدق میکنند اما ترک خورده و یا تحت لرزش هستند.
- خاکهای نوع C خاکهای چسبناکی هستند با استحکام فشاری کمتر از ۴۸kPa مثالهای این نوع عبارتند از خاکهای دانهدار مانند: شن، ماسه، گل ماسهای، خاکهای بسیار مرطوب، خاکهایی که آب به راحتی به درون آن نفوذ میکند و همچنین تکه سنگهای مرطوب و نامتعادل
زمانی که ساختار زمین در محل به شکل لایه لایه بوده و هر لایه با نوع مشخصی از خاک میباشد، دستهبندی کلی خاک منطقه مورد نظر میبایستی بر اساس ضعیفترین نوع خاک موجود، مشخص گردد. در شرایط فوق فقط زمانی میتوان هر لایه را به شکل جدا دستهبندی نمود که خاک پایدارتر در زیر خاک ناپایدارتر قرار گرفته باشد.
-
گودبرداریهای مهارشده:
روشهای پایدارسازی گودهای مهارشده عبارتند از:
– دیواره دیافراگمی
– دیوار برلنی
– نیلینگ
– انکراژ
– سازههاي خرپایی
– دیوار خاك مسلح
– سپرکوبی
– شمع
– روش مهارمتقابل (المان فشاري)
کلیه گودبرداریهای ساختمانی صرف نظر از اینکه دیوارههای آن بعد از گودبرداری پایدار بماند یا نماند، بایستی به وسیله سازه نگهبان مهاربندی گردد که این کار یکی از اصول مهم و پیچیده مهندسی به شمار میرود و باید توسط افراد با صلاحیت و با تجربه طراحی، نظارت و اجرا گردد.