سیستم ­های محافظت از خوردگی، با تامین یک یا چند لایه محافظ نفوذناپذیر دور تاندون، مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ) را در مقابل خوردگی محافظت می­کنند. محافظ خوردگی بایستی معیارهای زیر را تامین کند:

  • مطمئن شوید که عمر بهره­برداری مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ) با در نظر گرفتن گسیختگی خوردگی، با حداقل عمر بهره ­برداری پیش­بینی شده برای سیستم مهارکوبی (یا انکراژ در سیستم نیلینگ) برابر باشد.
  • هیچ عامل و پارامتر ناسازگار و مضری در محیط ایجاد نکنید که ظرفیت مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ) ها را کاهش دهد.
  • اجازه دهید جابجایی­های محدود نشده تاندون در طول غیر پیوندی رخ دهد، به نحویکه همه بار به طول پیوندی انتقال یابد.
  • مصالح بکار رفته به لحاظ شیمیایی پایدار باشند و با مصالح مجاور خود واکنش (شیمایی) ندهند.
  • لزومی به تعمیر و تعویض (جزء در موارد خاص) در طی عمر بهره­برداری مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ) نباشد.
  • برای تحمل تغییر شکل­هایی که طی بارگذاری و تنیدگی تاندون رخ می­دهد، بقدر کافی قوی و انعطاف­پذیر باشند.
  • به حد کافی بادوام باشند تا در حین ساخت، حمل و نقل، انباشت و نگهداری، و نصب متحمل خسارت و آسیب نشوند.

در سال 2001 میلادی، طرح تحقیقاتی “ارزیابی فلزات پس­کشیده در پروژه­های ژئوتکنیکی” انجام شد. اطلاعات این طرح پژوهشی شامل روش­های ارزیابی و برآورد زمین­های خورنده، ارزیابی باقیمانده عمر بهره­برداری سیستم­ها، و تخمین عمر طرح در پروژه­های جدید می­باشد.

 

طراحی سیستم­های محافظت از خوردگی

 

سیستم­های محافظت از خوردگی برای محافظت اجزاء فولادی سیستم مهارکوبی (یا انکراژ در سیستم نیلینگ)  طراحی می­شود. سه بخش اصلی مستعد خوردگی تاندون شامل موارد زیر است:

  • المان مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ)
  • طول غیر پیوندی
  • طول پیوندی

سیستم محافظت از خوردگی مشتمل بر اجزائی است که در کنار هم، حفاظی غیر شکننده برای هر بخش از تاندون و اتصالات بین آنها ایجاد می­کنند. اجزاء فولادی مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ) شامل سر مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ) ، پلیت باربر، شیپوری، فولاد پیش­تنیدگی، و جفت کننده­ها (در صورت استفاده) می­باشد. اجزاء سیستم محافظت از خوردگی شامل:

  • برای المان مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ)؛ کاور یا پوشش بتنی، شیپوری، و ترکیبات ضد خوردگی یا دوغاب
  • برای طول غیر پیوندی؛ دوغاب و یک غلاف پر شده با ترکیبات ضد خوردگی (گریس و واکس مخصوص) یا دوغاب
  • برای طول پیوندی؛ دوغاب و روکش کپسوله به همراه متمرکز کننده­ها و یا پوشش اپوکسی

این اجزاء برای تاندون­های میلگردی و کابلی در شکل 60 الی 62 نشان داده شده ­اند.

در ادامه به الزامات نصب و اجرای اجزاء سیستم محافظ خوردگی اشاره شده است.

  • کاور مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ): سر مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ) و فولاد پیش­تنیدگی عریان را از خوردگی و آسیب­های فیزیکی محافظت می­کند. این کاور از پلاستیک یا فولاد ضد زنگ ساخته می­شود.
  • شیپوری: شیپوری وجه پشتی پلیت باربر و فولاد پیش­تنیدگی واقع در ناحیه انتقال حد فاصل مهار(یا مسلح‌کننده انکراژ) تا طول غیر پیوندی را محافظت می­کند و از جنس فولاد ضد زنگ یا لوله­های پی­وی­سی می­باشد.
  • ترکیبات ضد خوردگی: این ترکیبات اجزاء فولادی مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ) و طول غیر پیوندی را محافظت می­کنند. این ترکیبات از جنس گریس و واکس نرم بوده و سفت نمی­شوند.
  • دوغاب: فولاد پیش­تنیدگی را در طول غیر پیوندی و طول پیوندی محافظت می­کند و ممکن است از سیمان یا رزین­های پلی­استر ساخته شود. دوغاب ساخته شده از رزین­های پلی­استر معمولاً برای تامین لایه محافظ خوردگی استفاده نمی­شود، چرا که فواصل و خلل و فرج موجود در پوشش رزینی موجب ضعف محافظ فولاد خواهد شد. از دوغاب همچنین برای پر کردن غلاف، روکش، پوشش کپسوله، و داخل شیپوری استفاده می­شود.
  • غلاف (Sheath): غلاف یک تیوب پلاستیکی صاف یا چین­دار، یا لوله صاف، و یا تیوب کشیده شده می­باشد که برای محافظت فولاد پیش­تنیدگی در طول غیر پیوندی استفاده می­شود. غلاف­ تاندون تک رشته­ای معمولاً محتوی ترکیبات ضد خوردگی بوده و به شکل pulled-on یا extrudedمی­باشد. غلاف تاندون، همه المان­های پیش­تنیده را پوشانده و معمولاً به شکل pulled-on بوده و با دوغاب پر می­شود. غلاف­های صاف را می­توان به عنوان “پیوند شکن” به کار برد، اما در صورت استفاده از غلاف­های چین­دار، به یک پیوند شکن مجزا نیاز خواهد بود. چون برجستگی و موج سطح غلاف منجر به تماس­های متعدد بین تاندون و غلاف می­شود.
  • شلنگ­های حرارتی چروک (جلد حرارتی): از این شلنگ­ها اکثراً برای محافظت جفت­کننده­ میلگردهای پیش­تنیدگی استفاده می­شود و می­توان از آنها به عنوان غلاف برای تاندون­های میلگردی استفاده نمود.
  • کپسوله کردن: روکش­های کپسوله، لوله­ یا تیوب­ چین­دار یا تغییرشکل یافته­ای است که فولاد پیش­تنیدگی را در طول پیوندی محافظت می­کنند.
  • متمرکز کننده­ها: متمرکز کننده­ها معمولاً از فولاد یا پلاستیک ساخته می­شوند و برای نگهداشتن تاندون­ در وسط گمانه و یا به همراه روکش کپسوله استفاده می­شوند تا حداقل پوشش دوغاب در اطراف تاندون شکل بگیرد.

حفاظت از خوردگی سیستم به سه رده تقسیم ­بندی می­شود:

  •  کلاس I
  •  کلاس II
  • بدون حفاظت از خوردگی (به جدول 1 رجوع کنید)

برای المان مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ) و طول غیر پیوندی، زمانی که شرایط زمین خورنده باشد یا چنین فرض شود و تامین چندین لایه محافظ برای تاندون ضروری باشد، از محافظت کلاس I وII  استفاده می­شود. در خصوص طول پیوندی، اگر شرایط خورنده باشد چند لایه محافظ در قالب محافظت کلاس I تامین می­گردد، در حالیکه برای محافظت کلاس II طول پیوندی فقط یک لایه محافظ پیش­بینی می­گردد. تاندون­های محافظت شده در کلاس I و II به ترتیب همان تاندون­های کپسوله شده و تاندون­های محافظت شده با دوغاب می­باشند. در پروژه­های موقت وقتی که زمین و خاک آن غیرخورنده و غیر مهاجم شناسایی شوند، لزومی به پیش­بینی محافظ خوردگی نیست. در نشریه FHWA-SA-96-072 (1996) می­توان اطلاعاتی در خصوص تاثیر شرایط خورنده بر روی المان­های فلزی محافظت نشده مطالعه نمود.

 

الف) تاندون کابلی

 

ب) تاندون میلگردی

 

 

الف) کلاس I

الف) کلاس II

شکل 2. نمونه ­ای از کلاس I و کلاس II تاندون­های کابلی از خوردگی

الف)  کلاس I

ب) کلاس II

شکل 3. نمونه­ای از کلاس I و کلاس II تاندون­های میلگردی از خوردگی

 

 

 

 

جدول 1. الزامات محافظت از خوردگی (modified after PTI, 1996)
کلاس الزامات
المان مهار (یا مسلح‌کننده انکراژ) طول غیر پیوندی طول پیوندی
(تاندون­های کپسوله شده) I 1. شیپوری

2. کاور اگر نمایان باشد

1. تاندون­ها کابلی با غلاف­های پر شده از گریس را با یک غلاف صاف معمولی کپسوله کنید

2. تاندون­های کابلی با غلاف­های پر شده از گریس را با یک غلاف صاف معمولی پر از دوغاب کپسوله کنید

3. از پیوند شکن صاف روی غلاف ملیگردی پر شده با دوغاب استفاده کنید

1. روکش کپسوله پر شده از دوغاب

2. پوشش اپوکسی گرم

(محافظت تاندون­ها با دوغاب) II 1. شیپوری

2. کاور اگر نمایان باشد

1. غلاف پر شده از گریس

یا

2. شیلنگ حرارتی چروک

(جلد حرارتی)

دوغاب